زیرو ایکس چیست؟

زیرو ایکس یکی از پروتکل‌های برجسته در حوزه بلاکچین است که بستری امن و غیرمتمرکز برای تبادل دارایی‌های دیجیتال فراهم می‌کند. چرا برخی پروژه‌های بلاکچینی موفق می‌شوند و برخی دیگر به‌سرعت فراموش می‌شوند؟ پاسخ در توانایی ارائه راه‌حل‌های کارآمد و شفاف نهفته است. اگر به دنبال شناخت پروتکلی هستید که صرافی‌های غیرمتمرکز را متحول کرده، این مقاله در سایت کریپتوگار برای شما نوشته شده است.

در این مقاله، با بررسی فنی پروتکل زیرو ایکس (ZRX)، ویژگی‌های آن، نحوه خرید و فروش ارز دیجیتال و نگهداری توکن، تمام اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم‌گیری آگاهانه را در اختیارتان قرار می‌دهیم.

زیرو ایکس چگونه به زیرساخت معاملات غیرمتمرکز قدرت می‌بخشد؟

پروتکل زیرو ایکس (0x) یکی از نخستین پروژه‌هایی است که زمینه ایجاد صرافی‌های غیرمتمرکز را فراهم کرد. این پروتکل بر پایه قراردادهای هوشمند در بستر شبکه اتریوم طراحی شده و به کاربران امکان می‌دهد دارایی‌های دیجیتال خود را بدون نیاز به واسطه و به‌صورت مستقیم مبادله کنند. در این فرآیند، هیچ نهاد مرکزی مسئول نگهداری یا پردازش دارایی‌ها نیست.

در ساختار این پروتکل، واحدهایی به نام رله‌کننده (Relayer) وظیفه جمع‌آوری سفارش‌ها را بر عهده دارند. سفارش‌ها در دفتر سفارشات ذخیره می‌شوند و در صورت تطابق، قرارداد هوشمند مربوطه معامله را به‌صورت خودکار اجرا می‌کند. این عملیات در بستر بلاکچین انجام می‌شود و با وجود غیرمتمرکز بودن، کارایی سیستم با بهینه‌سازی منابع حفظ شده است.

زیرو ایکس از ترکیبی از پردازش خارج از زنجیره (Off-Chain) برای ثبت سفارش و اجرای درون زنجیره (On-Chain) برای تایید نهایی معاملات است. این ترکیب، کارمزد شبکه یا همان گس (Gas Fee) را کاهش می‌دهد و سرعت پردازش را بالا می‌برد. درنتیجه، زیرو ایکس یک بستر مناسب برای توسعه صرافی‌های غیرمتمرکز سریع، امن و مقیاس‌پذیر شده است.

تا پایان سال ۲۰۲۵، بیش از ۳۰ پروژه دیفای از پروتکل زیرو ایکس برای تبادل دارایی بهره برده‌اند. این آمار نشان‌دهنده نقش حیاتی ZRX به‌عنوان بخشی از زیرساخت اقتصاد غیرمتمرکز است.

پشت‌پرده عملکرد زیرو ایکس، از قرارداد هوشمند تا تبادل دارایی

قراردادهای هوشمند، هسته اصلی عملکرد زیرو ایکس هستند. این قراردادها روی شبکه اتریوم اجرا شده و تمام مراحل معامله را به‌صورت خودکار از ابتدا تا انتها مدیریت می‌کنند. با این روش، معاملات شفاف، غیرقابل‌تغییر و بدون نیاز به اعتماد به شخص ثالث انجام می‌شوند.

کاربران می‌توانند سفارش‌های خرید یا فروش را با امضای دیجیتال ثبت کنند. این سفارش‌ها ابتدا خارج از زنجیره منتشر شده و تنها در مرحله نهایی به بلاکچین منتقل می‌شوند. این ساختار، سرعت بالا و کارمزد پایین را با امنیت و شفافیت ترکیب کرده است.

هر سفارش شامل اطلاعاتی مانند فرستنده، گیرنده، نوع دارایی، حجم، زمان و امضا است. سفارش‌ها به رله‌کننده منتقل شده و هنگامی که شرایط دو سفارش مطابقت داشته باشد، قرارداد هوشمند معامله را روی بلاکچین ثبت می‌کند.

زیرو ایکس از توکن‌های مبتنی بر استانداردهای ERC-20 و ERC-721 پشتیبانی می‌کند. این یعنی هم توکن‌های قابل‌تعویض و هم توکن‌های یکتا (NFT) در این شبکه قابل‌مبادله هستند، که انعطاف‌پذیری بالایی به پروتکل می‌بخشد.

بیشتر بخوانید: قرارداد هوشمند چیست؟ راه های پیدا کردن اسمارت کانترکت

ویژگی‌های توکن ZRX و کارکردهای آن در اکوسیستم زیرو ایکس

توکن ZRX، مبتنی بر استاندارد ERC-20، از سال ۲۰۱۷ به بخشی کلیدی از پروتکل‌های دیفای تبدیل شده است. این توکن برای اهداف متعددی در اکوسیستم زیرو ایکس کاربرد دارد.

توکن ZRX بخشی مهم از سیستم رای‌گیری در پروتکل است. دارندگان آن می‌توانند در تصمیم‌گیری درباره قوانین، کارمزدها و نسخه‌های جدید مشارکت داشته باشند. در برخی صرافی‌های ارز دیجیتال، این توکن برای دریافت تخفیف یا دسترسی به امکانات خاص کاربرد دارد. همچنین امکان استیکینگ آن فعال است، کاربران می‌توانند با قفل‌کردن توکن‌های خود، در تامین نقدینگی نقش داشته و پاداش دریافت کنند.

به دلیل کاربردهای متنوع، توکن ZRX موقعیت باثباتی در پروژه‌های بلاکچینی به دست آورده است. بسیاری از تریدرهای حرفه‌ای، این توکن را هم برای استفاده در شبکه و هم به‌عنوان یک دارایی برای سرمایه‌گذاری نگهداری می‌کنند.

بیشتر بخوانید: شبکه هارمونی (Harmony) و پروتکل های آن

زیرو ایکس در دنیای NFT و توکن‌های منحصربه‌فرد چه نقشی دارد؟

زیرو ایکس نه‌تنها برای تبادل توکن‌های معمولی، بلکه با پشتیبانی از استاندارد ERC-721، در بازار NFT نیز نقش مهمی دارد. این پروتکل بستری امن و سریع برای مبادله دارایی‌های دیجیتال، مانند آثار هنری، آیتم‌های بازی، یا کلکسیون‌های دیجیتال، فراهم می‌کند.

استفاده از ترکیب مدل ثبت سفارش خارج از زنجیره (Off-Chain) و اجرای تراکنش داخل زنجیره (On-Chain) در پروتکل ZRX، هزینه‌های مبادله NFT را کاهش داده و آن را برای تراکنش‌های پرتعداد با مبالغ پایین، مانند بازارهای بازی‌های بلاکچینی، مناسب کرده است.

در سال ۲۰۲۴، چند پروژه خلاق از زیرو ایکس برای ساخت مارکت‌پلیس‌های NFT استفاده کرده‌اند. این پروتکل امکان شخصی‌سازی تجربه کاربری و اجرای سیاست‌های اختصاصی را فراهم می‌کند. اگر قصد راه‌اندازی بازار NFT یا تبادل موثر توکن‌های یکتا را دارید، زیرو ایکس انتخابی هوشمندانه برای تجربه‌ای امن و بهینه است.

مزایا و معایب زیرو ایکس در سال ۱۴۰۴

پروتکل زیرو ایکس در سال ۱۴۰۴ یکی از گزینه‌های پرکاربرد برای توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بوده است. این پروتکل با حذف محدودیت‌های سنتی، بستری برای تبادل دارایی‌ها بدون واسطه ایجاد کرده است. در ادامه، مزایا و معایب آن بررسی می‌شوند:

مزایا:

• ۱. ثبت سفارش خارج از زنجیره و کاهش چشمگیر هزینه‌های گس.
• ۲. پشتیبانی از دارایی‌های مبتنی بر استاندارد ERC-20 و NFT.
• ۳. ساختار حاکمیتی با مشارکت دارندگان توکن زیرو ایکس.
• ۴. دسترسی آسان توسعه‌دهندگان به API برای اتصال به صرافی‌های غیرمتمرکز.
• ۵. ابزارهای اختصاصی برای افزایش مشارکت و سازگاری با دیفای.

بیشتر بخوانید: نحوه کسب درآمد با آدیوس، پلتفرم غیرمتمرکز موسیقی؛ امکان کسب درآمد مستقیم

معایب:

• ۱. وابستگی به شبکه اتریوم، که ممکن است با ازدحام شبکه مشکل‌ساز شود.
• ۲. پیچیدگی فنی برای توسعه‌دهندگان تازه‌کار.
• ۳. رقابت شدید با دیگر پروتکل‌های صرافی غیرمتمرکز (DEX).
• ۴. محدودیت در نقدینگی برای برخی توکن‌های کمتر شناخته‌شده.
• ۵. نوسان قیمت توکن ZRX، که ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد.

آموزش خرید زیرو ایکس از صرافی‌های معتبر

برای خرید رمز ارز ZRX، کاربران می‌توانند از صرافی‌های بین‌المللی یا پلتفرم‌های ایرانی استفاده کنند. آگاهی از مراحل خرید، نکات امنیتی و نحوه انتقال به کیف پول اهمیت بالایی دارد. در ادامه، این مراحل بررسی می‌شوند.

بیشتر بخوانید: بهترین صرافی ارز دیجیتال خارجی بدون تحریم برای ایرانیان

مراحل خرید ZRX از صرافی ایرانی یا بین‌المللی

ابتدا در صرافی موردنظر (مانند Binance یا KuCoin برای کاربران بین‌المللی، یا بیتکس روم برای کاربران ایرانی) حساب کاربری ایجاد کنید. پس از تایید هویت و شارژ حساب با رمز ارز پایه مانند تتر (USDT) یا ریال، می‌توانید ZRX را خریداری کنید. برای امنیت بیشتر، دارایی را پس از خرید به کیف پول شخصی منتقل کنید.

بیشتر بخوانید: روش های ذخیره ارز دیجیتال با امنیت بالا

نکات امنیتی در نگهداری توکن ZRX

پس از خرید، توکن ZRX را به کیف پول امن منتقل کنید. هنگام انتقال، شبکه درست (معمولا اتریوم) را انتخاب کنید، زیرا اشتباه در شبکه یا آدرس ممکن است به از دست رفتن دارایی منجر شود. فعال‌سازی احراز هویت دوعاملی، ذخیره کلید بازیابی و بررسی دقیق آدرس‌ها امنیت دارایی را افزایش می‌دهد.

آموزش ترید – آشنایی اولیه با ترید و معامله گری

آشنایی با شت‌کوین‌ها و بررسی کامل آنها

NFT‌های هنر مولد چه هستند؟

جمع‌ بندی

زیرو ایکس پروتکلی است که امنیت، سرعت و کارایی را در بازار ارزهای دیجیتال ترکیب می‌کند. این پروتکل با بهره‌گیری از امضای دیجیتال و قراردادهای هوشمند، معاملات را بدون نیاز به واسطه انجام می‌دهد. ساختار آن باعث کاهش ریسک و افزایش شفافیت در تبادل توکن‌ها شده است.

توکن ZRX هم به‌عنوان ابزار پرداخت و هم برای مشارکت در حاکمیت شبکه استفاده می‌شود. مدل عرضه محدود آن، جذابیت بیشتری برای تریدرها ایجاد کرده است. انواع کیف پول دیجیتال، امکان ذخیره‌سازی امن ZRX را فراهم کرده‌اند و خرید آن از صرافی‌ها ساده و در دسترس است.

اگر به دنبال تحلیل‌های تخصصی و مقالات آموزشی در این حوزه هستید، «کریپتونگار» همراه شما خواهد بود.

سوالات متداول