رکوردشکنی سختی ماینینگ بیت کوین و نگرانی از تمرکز

ماینینگ بیت کوین بار دیگر رکورد زد و شاخص سختی شبکه به رقم بی‌سابقه‌ای صعود کرد؛ رقمی که فشار بر ماینرهای کوچک و شرکت‌های بورسی فعال در این حوزه را افزایش داده است. به نقل از Cointelegraph و داده‌های CryptoQuant، سختی استخراج شبکه بیت کوین روز جمعه به ۱۴۲.۳ تریلیون رسید و هش‌ریت شبکه نیز از مرز ۱.۱ تریلیون هش بر ثانیه عبور کرد.

افزایش متوالی سختی استخراج در ماه‌های اخیر ناشی از ورود حجم عظیمی از توان محاسباتی تازه به شبکه است. هرگاه توان محاسباتی (هش‌ریت) شبکه رشد کند، پروتکل بیت کوین به صورت خودکار سختی استخراج را تنظیم می‌کند تا میانگین زمان تولید بلاک ثابت بماند؛ نتیجه این فرایند طولانی شدن مسیر رقابت برای ماینرهایی است که دسترسی به تجهیزات ASIC پیشرفته و انرژی ارزان ندارند.

به نقل از گزارش‌ها، رقابت بر سر منابع برق و اقتصادی شدن عملیات باعث شده ماینینگ بیت کوین به سمت تمرکز بیشتر پیش برود. ماینرهای کوچک و حتی شرکت‌های فعال در بورس با دو چالش عمده مواجه‌اند: هزینه بالای برق و نیاز به سخت‌افزار تخصصی با مصرف انرژی زیاد. در مقابل، برخی دولت‌ها و شرکت‌های زیرساختی به منابع برقی دسترسی دارند که هزینه‌های عملیاتی را به شکل چشمگیر کاهش می‌دهد و امکان ادغام عمودی استخراج در زنجیره تامین انرژی را فراهم می‌کند.

نمونه‌هایی از مداخله دولت‌ها و شرکت‌های انرژی در این حوزه در گزارش‌ها ذکر شده است. چند کشور از جمله بوتان، پاکستان و السالوادور استخراج بیت کوین با استفاده از انرژی مازاد یا جریانی را بررسی یا آغاز کرده‌اند. به نقل از منابع، دولت پاکستان برنامه‌ای برای اختصاص ۲,۰۰۰ مگاوات انرژی مازاد به عملیات استخراج اعلام کرده که در چارچوب تحول مقرراتی کشور در حوزه دارایی‌های دیجیتال مطرح شده است. در ایالات متحده نیز شرکت‌های توزیع و تولید برق در ایالت تگزاس از استخراج رمزارز به عنوان بار کنترل‌شدنی برای تعادل‌سازی شبکه استفاده می‌کنند؛ به این صورت که در زمان مازاد تولید، مزارع استخراج فعال می‌شوند و در زمان مازاد تقاضا خاموش می‌گردند تا پیک مصرف مدیریت شود.

اِعمال استخراج به عنوان بار قابل کنترل برای شبکه‌های برق، بازده مالی و انعطاف‌پذیری اقتصادی برای شرکت‌های انرژی ایجاد می‌کند و از این منظر مزیتی رقابتی نسبت به ماینرهای مستقل ایجاد می‌کند که باید هزینه متغیر انرژی را بپردازند. گزارش‌های مربوط به عملکرد شبکه در تگزاس نشان می‌دهد که برخی اپراتورهای برق توانسته‌اند مصرف مزارع استخراج را در زمان‌های پیک کاهش دهند، موضوعی که هم برای پایداری شبکه و هم برای مدل‌های کسب‌وکاری این شرکت‌ها اهمیت دارد.

از منظر فنی، رشد مستمر هش‌ریت و افزایش سختی به معنای نیاز مداوم به سرمایه‌گذاری در نسل جدید دستگاه‌های ASIC و دسترسی به برق ارزان است. اقتصاد استخراج براساس تفاضل میان درآمد بلاک‌ها و هزینه انرژی و نگهداری تجهیزات کار می‌کند؛ هرگونه برتری در هزینه برق یا دسترسی به سرمایه ارزان می‌تواند به تمرکز بیشتر استخراج در دست بازیگران بزرگ منجر شود. این روند نگرانی‌هایی را در میان فعالان شبکه و تحلیل‌گران درباره متمرکز شدن قدرت پردازشی شبکه و تأثیر آن بر امنیت و عدم تمرکز اولیه پروتکل ایجاد کرده است.

پاسخ به این نگرانی‌ها در سه حوزه قابل تصور است: توزیع بیشتر مزارع استخراج در مناطق با انرژی تجدیدپذیر و ارزان، توسعه فناوری‌های کارآمدتر سخت‌افزاری و تنظیم مقرراتی که رقابت سالم را تضمین کند. در عین حال، برخی بازیگران صنعتی به سوی ادغام عمودی و همکاری نزدیک با تولیدکنندگان برق حرکت کرده‌اند تا از مزیت رقابتی بهره‌مند شوند. سرمایه‌گذاران نیز با توجه به افزایش سختی و هزینه‌ها، توجه بیشتری به شرکت‌های توانمند در مدیریت انرژی و مقیاس‌پذیری نشان می‌دهند.

در پایان، رکوردشکنی اخیر سختی و هش‌ریت شبکه بیت کوین نشان می‌دهد که چشم‌انداز استخراج همچنان در حال تحول است و محور این تحول برخورد میان فناوری، بازار انرژی و ساختارهای اقتصادی بازیگران خواهد بود. به نقل از Cointelegraph و داده‌های CryptoQuant، آینده نزدیک تعیین‌کننده خواهد بود که آیا راه‌حل‌های فنی و سیاستی می‌توانند روند تمرکز را معکوس کنند یا این روند به نفع بازیگران بزرگ بازار ادامه خواهد یافت.