آنچه در این مطلب می‌خوانید:

سوپرچین با هدف پاسخگویی به چالش‌های مقیاس پذیری در اکوسیستم اتریوم و رشد انفجاری برنامه‌های غیرمتمرکز طراحی شده است. با رشد روزافزون برنامه‌های غیرمتمرکز و نیاز به پردازش سریع‌تر تراکنش‌ها در شبکه اتریوم، راهکارهای مقیاس‌ پذیری لایه دو به یکی از موضوعات داغ دنیای بلاکچین تبدیل شده‌اند. در این میان، سوپرچین (Superchain) به‌عنوان یک ایده جدید توسط آپتیمیسم معرفی شده که هدف آن، اتصال زنجیره های مختلف مبتنی بر OP Stack و ایجاد اکوسیستمی هماهنگ، مقیاس‌ پذیر و کارآمد است؛ اما سوپرچین دقیقاً چیست و چه تفاوتی با سایر راهکارهای لایه دوم دارد؟  

در این مقاله با راه‌حل سوپرچین و مزایای آن آشنا می‌شویم و خواهیم فهمید که این فناوری چگونه به ارتباط زنجیره های مختلف با یکدیگر کمک می‌کند. همراه کریپتونگار باشید.

سوپرچین (Superchain) چیست؟

سوپرچین مجموعه‌ای از رول آپ های OP Stack است. این رول آپ ها زنجیره های لایه دومی هستند که به اتریوم کمک می‌کنند تراکنش‌های بیشتری را پردازش کند و در عین حال همه چیز امن و به‌خوبی هماهنگ باشد. او پی استک (OP Stack) مانند یک جعبه ابزار مشترک است که به تمام این زنجیره ها کمک می‌کند به شیوه‌ای مشابه کار کنند و استفاده از آن‌ها را برای توسعه دهندگان و کاربران ساده‌تر می‌کند.

سوپرچینِ آپتیمیسم (Optimisim Superchain) چندین راهکار لایه دوم (L2) را که با استفاده از OP Stack ساخته شده‌اند، به هم متصل می‌کند. تمام زنجیره های این شبکه ویژگی‌های مهمی مثل پل‌های ارتباطی، حاکمیت، به‌روزرسانی‌ها و امنیت را با شبکه اصلی آپتیمیسم به اشتراک می‌گذارند.

می‌توان سوپرچین را مانند یک خانواده از بلاکچین ها در نظر گرفت که همگی قواعد مشابهی دارند. این باعث می‌شود همه از ابزارهای یکسان استفاده کنند، حتی اگر هر زنجیره کمی متفاوت باشد. استفاده از OP Stack به کاهش ریسک‌ها و آسان‌تر شدن توسعه برای تمام شبکه کمک می‌کند.

وقتی همه این زنجیره های لایه دوم از امنیت، پروتکل‌های ارتباطی و فناوری متن‌باز مشترکی استفاده کنند، به قطعاتی قابل تعویض در یک سیستم یکپارچه تبدیل می‌شوند. برای کاربران فرقی ندارد که از زنجیرهٔ «الف» استفاده کنند یا «ب»؛ چرا که تجربهٔ کاربری تقریباً یکسانی خواهند داشت. هدف این است که حرکت بین زنجیره‌ ها آن‌قدر روان باشد که کاربران احساس کنند با یک ابرزنجیرهٔ واحد (سوپرچین) کار می‌کنند، نه با چندین شبکهٔ بلاکچین مجزا.

بسیاری از زنجیره های لایه دوم سوپرچین مانند Base ،Ink ،Soneium ،Unichain و World Chain از این شبکه برای ابزارهای توسعه، API ها و پشتیبانی از نودهای مقیاس‌پذیر بهره می‌برند.

سوپرچین آپتیمیسم برای رول‌ آپ‌ های جدید، این فرصت را فراهم می‌کند که با موانع فنی کمتر و اتصال به ابزارها، پل‌ها و به‌روزرسانی‌های مشترک راه‌اندازی شوند. هدف سوپرچین این است که اتریوم را مقیاس‌ پذیرتر کرده و از پراکندگی جلوگیری کند.


بیشتر بخوانید: لایه دوم اتریوم چیست؟ و معرفی لیست ارزهای لایه دوم اتریوم به همراه پروژه های برتر


سوپرچین چگونه کار می‌کند؟

سوپرچین از این طریق عمل می‌کند که تمام زنجیره هایش از یک قرارداد پل مشترک استفاده می‌کنند که به اتریوم متصل است. این یعنی توکن هایی که به هر زنجیره OP ارسال می‌شوند، از همان حفاظت امنیتی برخوردارند.

از آنجا که همه زنجیره های OP از قرارداد بریج (Bridge) یکسانی استفاده می‌کنند، کل سوپرچین بر پایه اتریوم به‌عنوان لایه پایه و تسویه نهایی کار می‌کند؛ بنابراین، هر نود در هر زنجیره OP می‌تواند ترتیب تراکنش‌ها در همه زنجیره ها را بررسی کند.

به بیان ساده، زنجیره OP1 می‌تواند با بررسی زمان‌های ثبت شده در اتریوم بفهمد که تراکنشی روی زنجیره OP4 انجام شده است یا نه. این نظم مشترک در ترتیب تراکنش‌ها برای امنیت شبکه و هماهنگی زنجیره ها ضروری است.

نحوه کار op stak

OP Stack چگونه کار می‌کند؟

برای درک سوپرچین، مهم است بدانید که او پی استک (OP Stack) جعبه‌ ابزار ماژولاری است که به تمام زنجیره‌ های سوپرچین نیرو می‌دهد. این جعبه ابزار لایه‌ای است که به شکل بلوک‌های سازنده کنار هم قرار گرفته و انعطاف‌ پذیری لازم را فراهم می‌کند و همزمان سازگاری بین زنجیره ها را حفظ می‌کند.

 OP Stack پنج لایه اصلی دارد:

  • ترتیب دهی (Sequencing): این بخش تراکنش‌های کاربران را جمع‌آوری و سازمان‌دهی می‌کند. اکنون معمولاً هر زنجیره یک ترتیب‌ دهنده دارد، هرچند ممکن است با گذشت زمان تغییر کند.
  • دسترسی داده (Data Availability): جایی است که داده‌های خام تراکنش‌ها ذخیره می‌شود. اکثر زنجیره های OP از اتریوم برای این کار استفاده می‌کنند که اطمینان می‌دهد همه چیز قابل ردیابی و امن است.
  • مشتق سازی (Derivation): این لایه داده‌های خام را آماده پردازش می‌کند و با استفاده از فناوری رول آپ، تراکنش‌ها را به صورت کارآمد بسته‌بندی می‌کند.
  • اجرا (Execution): اینجا جایی است که تراکنش‌ها انجام می‌شوند و وضعیت بلاکچین تغییر می‌کند. در اجرا از همان ماشین مجازی اتریوم (EVM) استفاده می‌شود تا با برنامه‌های موجود سازگار باشد.
  • تسویه (Settlement): این لایه به بلاکچین های دیگر کمک می‌کند تا آنچه در زنجیره OP رخ می‌دهد را تأیید کنند. از سیستم «اثبات خطا مبتنی بر گواهی» استفاده می‌کند تا همه چیز مشروع باشد.

شرکت آلکمی (Alchemy) از طریق پلتفرم RaaS پشتیبانی قوی به توسعه دهندگان اوپی استک ارائه می‌دهد. هنگام ساخت رول‌ آپ روی هر سوپرچین، توسعه‌ دهندگان می‌توانند از ابزارهای این پلتفرم برای تعامل موثر تر با هر لایه OP Stack استفاده کنند و پیچیدگی فنی راه‌اندازی و نگهداری زنجیره‌ های مبتنی بر اوپی استک را کاهش دهند.

ویژگی‌های قابل تنظیم زنجیره های OP

با به‌روزرسانی Optimism Bedrock، هر زنجیره OP می‌تواند تنظیمات خودش را انتخاب کند، از جمله:

  • انتخاب ارائه‌ دهنده داده (DA)
  • نوع رول‌ آپ؛ رول‌ آپ‌ های دانش صفر (zk) یا رول‌ آپ‌ های خوش‌ بینانه (optimistic)
  • آدرس ترتیب‌ دهنده (sequencer) که فعلاً محدود به یک ترتیب دهنده برای هر زنجیره است

تمام این تنظیمات در قراردادهای پل آپتیمیسم روی اتریوم ذخیره می‌شوند، شامل شناسه زنجیره، محدودیت‌های گس و آدرس‌های DA.


بیشتر بخوانید: معرفی ZK-Proof (اثبات دانش صفر) و بهبود حریم خصوصی تراکنش‌های مالی


چگونه سوپرچین با سایر زنجیره های لایه دوم تعامل می‌کند؟

وقتی تنظیمات یک زنجیره اوپی همگام‌سازی (Sync) می‌شود، یک نود آپتیمیسم می‌تواند وضعیت آن زنجیره را به‌صورت بدون نیاز به اجازه (Permissionless) و ایمن تشخیص دهد. این امکان باعث می‌شود زنجیره های مختلف در شبکه سوپرچین به‌سادگی بتوانند با هم ارتباط برقرار کنند.

به کمک تابع فکتوری (factory function) و قراردادهای پل مشترک، نودهای آپتیمیسم می‌توانند وضعیت هر زنجیره OP متصل را محاسبه کنند، به شرط اینکه اتصال به یک نود لایه اول (L1) وجود داشته باشد. این ویژگی امکان ارسال پیام بین تمام زنجیره های شبکه سوپرچین را فراهم می‌کند.

سوپرچین از ابزارهایی مانند OP Supervisor استفاده می‌کند تا زنجیره های مبتنی بر اوپی استک بتوانند وضعیت یکدیگر را بخوانند. این اتصال، انتقال آسان توکن ها و داده‌ها بین زنجیره ها را ممکن می‌سازد.

این قابلیت کاربردهای زیادی دارد. به‌عنوان مثال، یک اپلیکیشن دیفای روی یک زنجیره اوپی می‌تواند به نقدینگی موجود در بسیاری از زنجیره های اوپی دیگر دسترسی پیدا کند. این موضوع موجب افزایش قابلیت همکاری (interoperability) و منابع مالی موجود برای زنجیره هایی می‌شود که با اوپی استک ساخته شده‌اند.

تعامل سوپرچین و زنجیره های لایه دوم

پروژه‌هایی که روی سوپرچین آپتیمیسم ساخته می‌شوند

سوپرچین حمایت قدرتمندی از توسعه دهندگان لایه دوم دریافت کرده است، به‌ویژه پس از آنکه شرکت کوین بیس راهکار لایه دوم خود به نام بیس (Base) را راه‌اندازی کرد. این رول آپ لایه دوم اتریوم نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از OP Stack برای اپلیکیشن‌های عمومی و پرکاربرد استفاده کرد و الگویی برای سایر پروژه‌ها فراهم می‌کند.

علاوه بر شبکه بیس، اکوسیستم سوپرچین با زنجیره های جدید مانند Ink ،Soneium ،Unichain و World Chain در حال رشد است. این پروژه‌ها از ابزارها و زیرساخت‌های شرکت آلکمی برای توسعه خود بهره می‌برند. آلکمی API های قابل‌اعتماد، ابزارهای توسعه‌ دهنده و زیرساخت نود را در اختیار این زنجیره ها قرار می‌دهد تا عملکرد آن‌ها به بهترین شکل ممکن باشد.

با پیوستن پروژه‌های بیشتر به چهارچوب OP Stack، کاربران می‌توانند به‌راحتی بین زنجیره‌ ها جابه‌جا شوند و توسعه دهندگان می‌توانند روی ساخت اپلیکیشن‌های بهتر تمرکز کنند بدون اینکه نگران پیچیدگی‌های فنی زیرساخت باشند. این موضوع به رشد سریع‌تر راهکارهای مقیاس‌پذیری لایه دوم اتریوم کمک می‌کند.

جمع بندی

سوپرچین آپتیمیسم را می‌توان گامی رو به جلو در مسیر تکامل راهکارهای لایه دوم اتریوم دانست. این ساختار نه‌تنها مقیاس‌پذیری را افزایش می‌دهد، بلکه با یکپارچه‌سازی زنجیره ها، تجربه‌ای روان‌تر و ایمن‌تر برای کاربران و توسعه‌ دهندگان فراهم می‌آورد. پروژه‌هایی که از OP Stack استفاده می‌کنند، می‌توانند در آینده به‌راحتی به این اکوسیستم متصل شوند و از مزایای همکاری و هم‌افزایی بهره‌مند گردند.

با رشد چشمگیر فعالیت‌ها در حوزه دیفای، گیم فای و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، انتظار می‌رود سوپرچین نقش مهمی در زیرساخت بلاکچین آینده ایفا کند. اگرچه این پروژه هنوز در مراحل ابتدایی توسعه قرار دارد، اما چشم‌انداز آن نشان‌دهنده تحولی اساسی در نحوه تعامل بین زنجیره‌ ها و کاربران در دنیای وب ۳ است.

سوالات متداول

آیا سوپرچین یک بلاکچین مستقل است یا بخشی از اتریوم؟

سوپرچین یک شبکه مستقل نیست، بلکه یک چهارچوب هماهنگ‌ کننده برای زنجیره‌ های لایه دوم است که همگی بر پایه OP Stack ساخته شده و به اتریوم به‌عنوان لایه تسویه (Settlement Layer) متکی هستند.

چه تفاوتی بین سوپرچین و سایر راهکارهای چندزنجیره ای مانند Polkadot یا Cosmos وجود دارد؟

برخلاف Polkadot یا Cosmos که هر کدام پروتکل‌های اجماع و امنیت اختصاصی خود را دارند، سوپرچین کاملاً به امنیت اتریوم وابسته است و تنها بر هماهنگی بین زنجیره های سازگار با OP Stack تمرکز دارد.

آیا هر پروژه‌ای می‌تواند زنجیره ای در سوپرچین راه‌اندازی کند؟

بله، اما با شرایط فنی مشخص؛ هر توسعه‌ دهنده می‌تواند با استفاده از OP Stack یک Rollup بسازد، اما برای عضویت رسمی در سوپرچین، باید از استانداردهای مشترک مانند قرارداد پل یکسان، ساختار داده و مکانیزم‌های تعامل پیروی کند. این فرآیند توسط ابزارهایی مانند OP Labs و پلتفرم‌هایی مانند Alchemy تسهیل شده است.

چگونه سوپرچین از پراکندگی اکوسیستم اتریوم جلوگیری می‌کند؟

با ایجاد یک استاندارد فنی مشترک، سوپرچین مانع از پراکندگی منابع و تجربه‌های کاربری ناسازگار می‌شود. به گفته Vitalik Buterin، «مقیاس‌پذیری بدون هماهنگی، به تکه‌تکه‌ شدن اکوسیستم منجر می‌شود». سوپرچین با ترویج سازگاری عمودی و افقی، این خطر را کاهش می‌دهد.

آیا سوپرچین از رول آپ های دانش صفر (zk-Rollups) پشتیبانی می‌کند؟

در حال حاضر، OP Stack بیشتر بر رول‌ آپ‌ های خوش‌بینانه (Optimistic Rollups) متمرکز است، اما طراحی ماژولار آن اجازه می‌دهد در آینده از zk-Rollups نیز پشتیبانی کند. به‌روزرسانی‌های آینده مانند «OP Stack Modularization» قصد دارند این انعطاف‌پذیری را گسترش دهند تا هر نوع لایه دوم بتواند در سوپرچین یکپارچه شود.